François Demassieux en zijn vrouw Marguerite Van de Walle

Tekenaar, beeldhouwer en hofleverancier

François woont in de rustige Mimosalaan, samen met zijn echtgenote Marguerite Van de Walle. Marguerite en François zijn perfect tweetalig. Hun huis is als een museum, met een kleine beeldentuin. Tientallen wondermooie grote en kleine beelden sieren het interieur en tonen het veelzijdige talent van de kunstenaar. Al liep François eerst een moeilijk parcours voor hij kunstenaar kon worden.

Marguerite is de dochter van een vader uit Zottegem en een moeder die aan de Luxemburgse grens woonde, vooraleer haar ouders in het Brusselse belandden. De familiegeschiedenis van haar echtgenoot is ingewikkelder. Demassieux is de naam van François’ pleegvader. Zijn biologische vader heette Ernest De Sutter, hij is omgekomen tijdens de Tweede Wereldoorlog. François werd geboren in 1932 en woonde voor de oorlog in de Uilenstraat bij de kerk van Sint-Pieters-Woluwe. Zijn vader Ernest werkte toen bij de tram in Woluwe, maar werd in 1941 ’s nachts door de Duitsers opgepakt. Waarschijnlijk werd hij verraden door een ‘vriend’ die daartoe onder druk was gezet. Ernest deed niet aan politiek, maar was wel communist en deed veel voor vrouwen in de buurt van wie de mannen eerder al gevangengenomen waren. Hij schreef antinazistische traktaten en werd gearresteerd met acht kompanen, die volgens documenten van de Duitsers allemaal op dezelfde dag in 1942 zijn omgekomen.

Wellicht werden ze vergast in een vrachtwagen. Jammer genoeg ging het ook niet goed met de moeder van François, die een tabakswinkel had in de Neerstallesteenweg. Zij had na de scheiding van Ernest al eens het hoederecht verloren over haar drie zonen omdat ze persoonlijke problemen had, maar kreeg het nadien terug. ‘Ik wil haar niet veroordelen’, zegt François, want ze was zwak.’ Uiteindelijk leden de kinderen tijdens de oorlog veel honger en verhuisden ze als wezen naar een boerderij in Beersel. Ze werden na de oorlog nog voor zes maanden met een trein naar Zweden gebracht, en uiteindelijk naar een villa in Dworp die financieel gesteund werd door verschillende Amerikaanse families. François had heel veel achterstand op school, maar na de adoptie door zijn pleegvader, een gepensioneerde professor, bleek zijn toekomst bij de kunsten te liggen

Verlovingsring voor Mathilde

‘Het tekentalent heb ik van mijn biologische vader. Hij vertelde soms verschrikkelijke griezelverhalen zodat je schrik kreeg om te gaan slapen. Maar als hij tekende, zat ik altijd te kijken, en ik volgde hem in alles wat hij deed. Ik herinner me hoe een leraar voor Sinterklaas met krijt een mooie tekening maakte op het bord. Dat inspireerde mij. Op mijn vijftiende zei mijn pleegvader Écoute manneke, jij gaat naar de Academie van Brussel.’ Zo bouwde François een mooie carrière uit. Op de befaamde academie leerde hij tekenen, schilderen, beeldhouwen en decoratie. ‘Op mijn achttiende werd ik leerjongen sieraadontwerp en tegelijk volgde ik avondschool juweelontwerp aan het Instituut voor Kunsten en Ambachten in Brussel. Van 1957 tot 1992 werkte ik als ontwerper bij juwelier Leysen Frères, die ook hofleverancier zijn. Soms ontwierp ik juwelen op basis van de beschikbare stenen, maar ik mocht ook vrij ontwerpen. Bij Leysen tekende ik niet alleen, maar kon ik ook zelf juwelen vervaardigen.’ François won prijzen tijdens Expo 58 en zou verschillende keren voor het koningshuis werken en zelfs de verlovingsring voor prinses Mathilde ontwerpen.

'Ik reisde van Japan tot Kinshasa, vandaag werk ik thuis in mijn atelier’

Nog in 1957 ging hij als onderwijzer aan de slag in het avondonderwijs aan Kunst en Ambachten. Zo gaf hij tot 1987 zijn kennis door aan zijn leerlingen. En ondertussen legde hij zich in zijn vrije tijd toe op de beeldhouwkunst. François schildert ook, maar werkt liever in drie dimensies. Dat is te merken aan grote en kleine beeldhouwwerken die ondertussen op openbare plaatsen en in privécollecties over de hele wereld verspreid zijn. In de loop der jaren waren er een aantal tentoonstellingen in België, waaronder in galerie Albert I in Brussel. De materialen waarvan François gebruik maakt, zijn divers. Brons, blauwe steen, hout, marmer ... onder zijn kundige handen worden het gestileerde dieren, menselijke of mythologische figuren. François heeft duidelijk een voorkeur voor het mooie, het gracieuze, en de poëzie van het alledaagse. ‘Ik reisde tijdens mijn carrière van Japan tot Kinshasa, en vandaag werk ik nog altijd thuis in mijn atelier.’ Momenteel werkt François met één van zijn dochters aan een boek over zijn leven en werk.

Eerder woonden Marguerite en François in Het Voor in Vilvoorde, maar in 1976 belandden zij en hun twee dochters in Kraainem. ‘Daar konden we van een ongetrouwde nicht van mijn pleegvader een bungalow kopen. Dat was op de toen nog vrij ongerepte terreinen aan de Dessinateur, sculpteur et Fournisseur de la Cour Connaissez-vous le groupe de sculptures « Joie » près de la maison communale de Kraainem. Les trois enfants exaltés sont l’œuvre du sculpteur, peintre et créateur de bijoux François Demassieux de Kraainem. François a transformé une enfance mouvementée en une vaste œuvre internationale de sculptures et de bijoux que l’on peut admirer même dans la famille royale. François vit dans la tranquille avenue des Mimosas, avec son épouse Marguerite Van de Walle. Marguerite et François sont parfaitement bilingues. Leur maison est comme un musée, avec un petit jardin de sculptures. Des dizaines de magnifiques sculptures, grandes et petites, ornent l’intérieur et témoignent du talent polyvalent de l’artiste. Marguerite et François sont arrivés à Kraainem avec leurs deux filles en 1976. « Là-bas, nous avons pu acheter un bungalow à une cousine célibataire de mon père adoptif. Il se trouvait sur des terrains encore assez vierges de l’avenue des Mimosas, à proximité de la forêt, de l’autoroute, de l’hôpital, du métro et des magasins du centre de Stockel, où nous nous rendons plusieurs fois par semaine. » FR ‘Ik reisde van Japan tot Kinshasa, vandaag werk ik thuis in mijn atelier’ Mimosalaan, dicht bij het bos, de autostrade, het ziekenhuis, de metro en de winkels in het centrum van Stokkel, waar we meermaals per week naartoe trekken.’

Tekst: Michaël Bellon
Uit: Lijsterbeskrant december 2022