We zien direct welke tekening van wie is

Kristof Roseeuw laat met Drawing Basses het publiek de partituur tekenen

De Gentse contrabassist Kristof Roseeuw zit in de dwarse bigband Flat Earth Society, heeft jarenlang voor symfonische orkesten gewerkt, veel free en avontuurlijke jazz gespeeld, maar ook hedendaagse muziek. Met de tekenconcerten Drawing Basses toont hij nogmaals zijn veelzijdigheid. ‘Mijn actieradius gaat van Will Tura tot Pavarotti, maar dan via Mike Patton. De nieuwe voorstelling is zo laagdrempelig en plezant dat je er overal mee naartoe kan.'

Het idee is eenvoudig. Voor het concert maakt het publiek tekeningen die daarna als partituur dienen. Kristof Roseeuw en zijn echtgenote Yannick spelen contrabas. Een andere muzikant staat hen bij. In gemeenschapscentrum de Lijsterbes is dat Bart Maris.

Drawing Basses gaat binnenkort ook internationaal, met passages op gerenommeerde Duitse festivals in Bremen en Moers. Dat het enkel om een kindervoorstelling gaat, klopt dus niet. ‘Misschien hebben volwassenen meer schroom, omdat het zo lang geleden is dat ze met kleurpotloden, viltstiften of wasco tekenden. Maar dat geeft niet, we gaan met elke tekening aan de slag.

‘Als er een paar tekeningen klaar zijn, beginnen we met het concert. De mensen die nog aan het tekenen zijn, kunnen die altijd naar voor brengen. Wij bevinden ons in een bad van tekeningen of partituren. Als we er één uitkiezen om te spelen, zien we direct van wie de tekening is. Zo hard gaan de ogen van de ‘tekenaar/componist’ telkens blinken.’ (lacht) Het grootste verschil tussen kinderen en volwassenen? ‘Die laatsten hebben sneller verwachtingen in hun hoofd over hoe wij hun tekening zullen verklanken. Kinderen houden daar minder rekening mee en gaan vooral één op één met hun tekening aan de slag.

Van origami tot huiselijke tafereeltjes

Alle tekeningen bouwen mee aan een concert van een uur, met een spanningsboog die muzikaal steekhoudt. ‘We communiceren met elkaar en met het publiek. Dat een dikke lijn één noot is die unisono gespeeld wordt, vertellen we ook aan het publiek. Zit er meer beweging in het lijnenspel van een tekening, dan wordt het een hectischer muzikaal palet.’

De muzikanten geven basisprincipes mee, maar laten hun publiek vrij. ‘Iemand kan met origami een vliegtuig maken, dat ik opnieuw in het publiek gooi, terwijl we stante pede een soundtrack verzinnen bij de ‘vlucht’. (lacht)

Een tekening is een aanzet voor een compositie. Een huiselijk tafereel met gezin en poes voor de open haard schetst een sfeer die we recreëren. We kunnen die later opentrekken door er zelf een spannende gebeurtenis bij te bedenken.’

De connectie met het publiek zit goed. Achteraf komen ze vaak vertellen dat de muzikanten precies speelden wat zij in gedachten hadden. Het resultaat sluit aan bij andere projecten van Roseeuw. Als programmator van De Bijloke is hij verantwoordelijk voor het tweejaarlijkse Ear to the ground-festival dat avontuurlijke muziek op een verteerbare manier presenteert. ‘Complexere, hedendaagse muziek in een speelse omgeving brengen, maakt het toegankelijker. Als je die muziek met iets tastbaars als een tekening verbindt, capteren je oren die nieuwe muzikale vorm volgende keer gemakkelijker.'

Vrijheid

Grafische partituren werden ook in de jaren 50 en 60 al gebruikt om een vrijere relatie te ontwikkelen tussen componist en uitvoerder. Daar teert ook Drawing Basses op. ‘We putten uit een poule van muzikanten. Dat zijn zoals in het prille begin niet alleen contrabassisten.’ De titel dekt de lading dus niet helemaal, al brengt saxofonist Joachim Badenhorst zijn basklarinet en trompettist Bart Maris zijn tuba mee. ‘Onderweg zijn we beginnen verbreden. Ik speel nu ook percussie, zingende zaag en altviool. Joachim, de lyricus van het gezelschap, zingt soms zelfs onverstaanbare verhaaltjes bij naïeve synthesizermelodietjes, terwijl Bart een zeer intense en krachtige improvisator is.’

‘Tegelijk is het heel rustgevend om mijn vrouw naast me te hebben. We hebben vaak samengespeeld, op het podium en thuis. We hebben weinig woorden nodig, terwijl we allebei uit een andere muzikale wereld komen. Maar samen beschikken we over de kracht die nodig is om een fundament te leggen dat onze derde muzikant een grote vrijheid gunt.’

Tekst: Tom Peeters
Uit: lijsterbeskrant april 2023