Eerste Hullep! bij narcisme

Eerste Hullep! bij narcisme

Peter De Graef en Maaike Cafmeyer zijn bekend als acteur in het theater en in verschillende televisiereeksen. Samen met muzikanten Frans Grapperhaus, Tine Roelens en Sara De Smedt spelen de twee nu de tragikomische voorstelling 'Hullep!'. Daarin vertolkt Cafmeyer de rol van Katrien, een schrijfster, die om financieel rond te komen gaat werken bij een hectisch maar succesvol evenementenbureau dat prestigieuze opdrachten binnenrijft. Peter De Graef speelt daarin de zelfzekere baas van het bedrijf, mijnheer Van Wesemael, die zijn status en zijn macht gebruikt om zich – nu eens subtiel en gewiekst, dan weer zonder omwegen – van alles te permitteren.

'Hullep!' is al twee jaar klaar, maar kon door corona nog maar zeven keer worden opgevoerd. De speelreeks komt dus pas echt op gang nadat ook de rechtszaak tegen Bart De Pauw begon, waar Maaike Cafmeyer bij betrokken was. Maar het heeft geen zin een verband te leggen. ‘Voor Maaike is de zaak een aanleiding geweest om dit verhaal te maken, maar het stuk gaat veel breder’, zegt Peter De Graef, die het stuk schreef. ‘Er is in de voorstelling ook even sprake van sms-berichtjes, maar verder staat ze helemaal los van de zaak De Pauw. Ik heb de figuur Van Wesemael helemaal verzonnen op basis van onderzoek, maar ook omdat ik zelf gelijkaardige problematische ervaringen heb gehad met mensen die je als narcistisch kan omschrijven. Dat waren mensen waar ik van hou, maar waar ik toch door werd vermangeld en gemanipuleerd.’

Narcissus

De mythe van Narcissus, die zichzelf te graag ziet, bestaat al lang, maar de aandacht voor narcistische persoonlijkheden zoals Donald Trump, meedogenloze bedrijfsleiders of ziekelijk onredelijke partners is relatief nieuw. De Graef: ‘Dat heeft te maken met het feit dat dit soort types altijd zeer gegeerd zijn geweest in ons economische systeem. Psychologen die aanwerven voor bedrijven zijn soms opzettelijk naar zo’n type op zoek als ze iemand nodig hebben die mensen kan ontslaan. Veel grote geesten uit het verleden waren zich ook niet bewust van het enorme ego dat ze hadden. Het gaat dus niet om psychopathische moordenaars die hun slachtoffer opeten. Het gaat om een persoonlijkheidsstoornis die goed gedijt in de winsteconomie die we nu meer en meer in vraag aan het stellen zijn.’

‘We willen niemand met de vinger wijzen, maar wel het probleem aankaarten. Want het moeilijke aan narcisten is dat het vaak heel populaire mensen zijn, waardoor je hen niet snel doorhebt. Er staat een sympathiek, vrij machtig iemand tegenover je die je inpakt en belangrijk doet voelen. En plots gaat die tussendoor van alles zeggen dat eigenlijk ongepast is. Of dat nu op seksueel vlak is, of over manieren om zaken te doen, of om respectvol met anderen om te gaan … Een ander probleem is dat je moeilijk naar buiten kan komen met je pijn en je ongemak, omdat die mensen vaak op handen worden gedragen. Dat is de kern van het verhaal. 'Hullep!' slaat op het feit dat het je meteen kwalijk wordt genomen dat je hulp vraagt.’

Tekst: Michaël Bellon
Uit: de lijsterbes februari 2023