Muziek is communicatie
03/11/23
De Kraainemse fanfare Kunst en Vrijheid heeft een nieuwe dirigent. Bartholomeus-Henri Van de Velde heeft al meer dan 25 jaar ervaring bij grote internationale orkesten. Hij is een enthousiaste man die wil meewerken aan het voortbestaan en de verjonging van een stuk muzikaal erfgoed.
artholomeus-Henri Van de Velde reist als zelfstandig dirigent van het ene orkest naar het andere. Op het moment dat we hem spreken is hij in Acapulco in Mexico, op een van zijn favoriete bestemmingen. ‘Ik ga al 25 jaar naar Mexico. Ooit hebben ze mij gevraagd om het Nationaal Orkest te dirigeren. Sindsdien ben ik blijven gaan en doe ik bijna alle orkesten in Mexico. Het land is heel belangrijk geweest voor mijn carrière. Door de mond-tot-mondreclame ben ik daarna ook in andere landen zoals Brazilië,
Argentinië en Ecuador aan de slag kunnen gaan, en ook in Azië en Europa.’
Rockster
Zijn carrière als dirigent kwam er pas na een carrière van 15 jaar als violist. Hoe is dat muzikale parcours verlopen? ‘Ik wilde rockster worden’, vertelt Van de Velde. ‘Maar mijn vader wilde dat een van zijn kinderen in de klassieke muziek ging. Mijn ouders hebben me een viool in handen gegeven. Dat ging zo goed dat ik professioneel violist ben geworden. En waarom rockster? Omdat ik graag op een podium sta. Ik hou mensen graag bezig met muziek. Ik wist op mijn veertiende al dat ik dirigent zou worden,
en dat is in mijn hoofd blijven spelen. Vanaf 1985 speelde ik viool bij l’Orchestre Philharmonique Royal de Liège. Ik ontmoette geregeld gastdirigenten die mij ertoe hebben aangezet om in Amerika te gaan studeren. Zo nam ik uiteindelijk het risico om mijn vaste plaats bij het orkest op te geven. Dankzij het dirigeren heb ik veel van de wereld gezien, dat is een onbetaalbare rijkdom.’
Plezier
In zijn hotelkamer met zicht op de Stille Oceaan is Van de Velde alweer nieuwe partituren aan het instuderen. Wat is volgens hem een goede dirigent? ‘Ah! Dat moet ik verwoorden op een manier die andere collega’s geen pijn doet (lacht). Het is in ieder geval niet iemand die gewoon de maat slaat. Een goede dirigent bezorgt de muzikanten het plezier om te spelen, en het publiek het plezier om te luisteren, zodat ze na het concert met een deuntje in hun hoofd naar huis gaan, of zelfs iets kunnen zingen van het stuk dat ik heb gedirigeerd. Het is als een boodschap overbrengen zonder te spreken, met je eigen interpretatie van het muziekstuk. Het is mijn taak om de bedoeling van de componist proberen te begrijpen en daar nog wat fantasie aan toe te voegen, met de musici die ook het beste van zichzelf geven. Je moet iets voelen borrelen vanbinnen.
Alle generaties
Zijn enthousiasme, overredingskracht en kennis gebruikt Van de Velde ook als coach in bedrijven. En nu heeft hij zich achter de fanfare Kunst en Vrijheid gezet. ‘Oorspronkelijk ben ik van Antwerpen afkomstig, daarna heb ik 15 jaar in Luik gewoond. Intussen woon ik al 28 jaar in Brussel – de meest bruisende stad zoals
Johan Verminnen zingt. Ik ben iemand die vecht voor cultuur. Ik hoorde ooit een verhaal over een fanfare in West-Vlaanderen die na 150 jaar verdwenen was, en dat deed mij pijn. Toen ik hoorde dat ook Kunst en Vrijheid met een ledentekort kampte dat problematisch werd, ben ik naar hen gaan luisteren en met hen gaan praten. Ik ga hen helpen op vrije momenten, bijvoorbeeld door jongeren warm te maken om bij de fanfare te komen spelen. Daarom ben ik met directeur Joris Verschueren van de
Academie van Sint-Pieters-Woluwe gaan praten om te kijken of hun jonge leerlingen de fanfare kunnen helpen herleven.
We moeten investeren in de jeugd zodat ze niet stoppen met spelen op hun veertiende of vijftiende. Verschillende generaties moeten opnieuw met elkaar communiceren. Met al die leeftijden, stijlen en mensen vorm je een gemeenschap. En al die kopers bij elkaar geven zo’n mooie klank! Het uitgebreide repertoire voor fanfare is ook voor mij een hele ontdekking. Het zal allemaal niet vanzelf gaan, maar op 10 december luiden we de start in van dit nieuwe hoofdstuk, samen met Louis Neefs, een zanger met een heel eigen stijl.’
Michaël Bellon
