Het geluk van een gedeelde moestuin

Er zijn meerdere plekken in Kraainem waar volkstuintjes worden onderhouden, maar verscholen tussen de Ferdinand Kinnenstraat en de Koningin Astridlaan ligt een idyllisch perceel waar het heel prettig vertoeven is. Het lapje grond met een tiental volkstuintjes is te vinden in het stukje groen van het Ferdinand Kinnenpark, naast enkele speeltuigen waar de kinderen uit de buurt zich amuseren, achter een heuphoge haag en een schapenhekje.

Als wij er een kijkje gaan nemen is de Grote Nattigheid net voorbij en schijnt de zon. Wat meteen opvalt, is dat de bijen, de mussen en de pimpelmezen zich hier thuis voelen. Het charmant geschilderde toegangshekje met de boodschap Potager Partagé – Gedeelde Moestuin staat wagenwijd open. Vooraleer de ervaren tuinier Georges Dicker, die vaak op zijn perceel te vinden is, ons te woord kan staan, is hij nog een woordje uitleg aan het geven aan de nieuwsgierige parkbezoekers die hier met hun kinderen komen spelen.

Tips uitwisselen

‘Iedereen is welkom om naar de planten en groenten te komen kijken en iets bij te leren over wat wij hier doen,’ vertelt Georges, ‘zolang ze op de paadjes tussen de percelen blijven natuurlijk.’ Georges noemt zich geen expert in tuinieren, maar hij doet het al lang en blijft zichzelf voortdurend informeren. ‘Vroeger hadden we vlakbij een aantal volkstuintjes op een stuk grond. We moesten daar weg toen die grond bebouwd werd. Een aantal jaren geleden maakte ik de gemeente daarom attent op deze plek in het park. Hier lag eerst een verloederd minivoetbalveldje en toen de gemeente er nadien een grasveld van maakte, werd dat vooral door een paar hondenbaasjes uit de buurt gebruikt. De schepen van milieu, die ook voor de parken verantwoordelijk is, ging akkoord om het te proberen. De gemeente verwijderde het gras, plaatste een omheining en in 2018 hadden we onze eerste vijf percelen. Omdat er meteen veel bijkomende aanvragen waren, mochten we nadien nog een stukje grond toevoegen. Nu zijn er elf percelen die allemaal bezet zijn. Al komt er binnenkort wel een nieuwe gebruiker in de plaats van een van onze tuiniers die voor vier jaar naar Brazilië vertrekt.’

De noeste bewerkers van de volkstuintjes houden contact met elkaar via een whatsappgroepje waarin ze samen de zaai- en oogstkalender in de gaten houden, tips met elkaar uitwisselen over wat je waar en wanneer kan planten en over welke nefaste rol de ijsheiligen nog kunnen spelen bijvoorbeeld. Die samenhorigheid is ook ideaal om groenten en fruit met elkaar te ruilen als er overschotten zijn in de oogstperiode.

Zon na regen

Het gespreksonderwerp van dit jaar is natuurlijk het feit dat de zaaikalender een beetje door elkaar gegooid is door de lange en intense regenperiodes van de afgelopen maanden. Het is eind april tijdens ons bezoek, en de meeste plantjes zijn nog erg pril omdat de zaailingen nu pas aanslaan.

‘Alles is laat’, bevestigt Georges, ‘terwijl we vorig jaar rond deze tijd eigenlijk al in een droogteperiode zaten. Kijk naar onze waterreservoirs: die zitten nog helemaal vol. De klimbonen die ik heb geplant hebben het niet gehaald. De aardappelplanten zijn nog maar pas beginnen te groeien. Gisteren ben ik opnieuw begonnen met het planten van courgettes en pompoenen. De wortelen zijn gelukkig nog niet helemaal opgevreten door de slakken. De aardbeien en de munt doen het wel goed.’

Georges heeft ook kruiden zoals tijm, bieslook, peterselie, dragon en rozemarijn staan. En in de kleine serre zijn de tomatenzaailingen in kleine potjes aan het wachten tot ze veilig de buitenlucht en de volle grond in kunnen. ‘Het is hier best goede grond omdat hij zuiver is, maar hij is wel wat zwaar’, vertelt Georges. ‘De tuintjes zijn ook zo georiënteerd dat ze het hele jaar door voldoende zon hebben.’ Een aantal percelen hebben ook naambordjes, gemaakt door dezelfde schilder die het bord aan de ingang voor zijn rekening nam. Aan de rand van de gedeelde moestuin staan frambozenstruiken, rode bessen en braamstruiken – die bestaan blijkbaar ook zonder doornen! Ook de rabarber is al van de partij.

Wat doet Georges zoal met zijn oogst? Hoe zorgt hij ervoor dat hij alles lang kan bewaren om er langer van te kunnen genieten? ‘De aardbeien eten we natuurlijk meteen op’, lacht hij. ‘Van de munt maken we thee. De aardappelen en ajuinen bewaar ik in de kelder, net als de butternuts. We maken gevulde courgettes, we maken soep en confituur, en de rest verwerk ik en gaat de diepvriezer in.’

Sociaal

Door te tuinieren leerde Georges al veel mensen in Kraainem kennen, van verschillende leeftijden en nationaliteiten. ‘De oudste persoon die hier een tuintje heeft, is zelfs al 89. Ze is nog heel energiek, maar gaat nu aan haar laatste jaar beginnen en zal het daarna bij een kleiner perkje houden.’ Dit voorjaar werd in het park een buurtfeest gehouden en toen waren de meeste tuiniers ook aanwezig. Tot nu toe respecteren de passanten de tuintjes trouwens mooi. Er is geen sprake van diefstal of vandalisme. Indirect zorgen deze volkstuintjes in het park juist voor sociaal contact en sociale controle.

Michaël Bellon