Croquet is geen kinderspel

Gras, ballen en poortjes

‘We zijn helemaal geen club’, zegt Barbara Reypens meteen, een van de croquetspelers. In de groene ruimtes van Kraainem slaan ze op croquetballen met een houten hamer. Dat doen ze van de eerste tot de laatste staak en terug. Onderweg moeten ze de ballen door poortjes slaan die in een achtvormig parcours staan. ‘De burgemeester vroeg of we geen club konden worden, maar we zijn gewoon een bende vrienden die afspreekt via WhatsApp. Er zijn twintig à dertig mensen, van wie de helft regelmatig komt.’ De vrieskou en wind houden hen niet tegen. ‘We spelen ook in de winter. Het moet alleen droog en licht zijn.'

Covidsafe

Het begon allemaal tijdens de coronacrisis. Toen paste croquet plots binnen de regels. Met maximum vier personen kon je buiten sporten. ‘De politie liet ons doen terwijl ze andere mensen wegstuurden’, zegt Reypens met een lach.

‘Daardoor speelden we meer en organiseerden we in het park eens een toernooi met vijf teams van twee personen.’ ‘Eric Vandecasteele is de eigenaar van het croquetspel en speelt al lang. Ik speel sinds mijn studententijd’, zegt Reypens. De Kraainemse croquetspelers noemen Vandecasteele hun ’voorzitter’.

Ook al zijn de spelers vooral Woluwenaars, ze spelen het liefst op de grasvelden van Kraainem. ‘Oorspronkelijk speelden we in het Prinsenputpark, en soms met een picknick aan het kasteel van La Hulpe’, zegt Reypens, ‘maar toen schapen in het park graasden, zijn we veranderd van plek.’ Het Jourdainpark bleek dan weer te vochtig en honden toonden er te veel interesse in de croquetballen.

‘Wat ooit een voorbijganger was, is nu een van onze beste spelers’

‘Het veld naast het gemeentehuis bleek perfect.’ Dat het gras kort gemaaid is, ideaal voor een croquetspel, is dankzij de gemeente. Maar ook langer gras houdt hen niet tegen. ‘Dan wordt het een heel ander spel’, zegt Reypens. ‘We hebben de burgemeester ook al uitgenodigd om mee te spelen.’

Strategisch teamspel

Croquet is een toegankelijk spel. Je kan het spelen met een diverse groep en gemakkelijk beginners uitnodigen. ‘Als je net begint, kan je een team vormen met een ervaren speler’, zegt Reypens. ‘Wat ooit een voorbijganger was, is nu een van onze beste spelers. We vroegen hem om te oordelen of een bal door het poortje was gegaan. Hij is toen blijven kijken en speelt nog altijd met ons mee. Hij was student geneeskunde en is ondertussen dokter.’

De spelregels zijn dan ook eenvoudig, maar gaan verder dan op een bal kloppen door poortjes. ‘Croquet is geen kinderspel. Niemand kent de echte spelregels. De meeste mensen denken bij croquet aan een ouderwets spel dat ze bij hun grootouders in de kelder vonden. De backyard croquet game, zoals de Engelsen het noemen.

Hoe zitten de regels dan wel in elkaar? ‘De basis is dat je met een houten hamer je bal van de staak aan het begin naar de staak op het einde speelt, en dan weer terug. Onderweg moet je de bal onder poortjes spelen.’

Maar croquet is ook strategie. ‘Je speelt per twee. De spelers met de blauwe en de zwarte bal vormen een team, en de spelers met de rode en de gele bal het andere. Als team moet je als eerste terug aan de beginstaak aankomen.’ Onderweg kan je het andere team vertragen of je partner helpen. ‘Raak je met jouw bal die van je partner of van de tegenstander, dan mag je die croqueren. Zo breng je de bal van de tegenstander in een slechtere positie, of die van je partner in een betere.’

Daarmee is het hoge woord eruit: croqueren doe je door je voet op jouw bal te zetten, er hard met je hamer op te slaan zodat de bal van de ander die ertegen ligt, wegvliegt. Op die manier wordt croquet dus een team- en een denksport waar ook volwassenen uren zoet mee kunnen zijn.

Biljart en golf

Of moeten we zeggen eeuwen? Want croquet bestaat al van voor de tijd van onze grootouders. ‘Het ligt aan de oorsprong van biljart en golf’, zegt Reypens. ‘Louis XIV wilde croquet tijdens de winter ook binnen spelen. Het gras is zo het groene laken van de biljarttafel geworden.’ Ook golf is een latere variant op croquet. Van oorsprong is het een Frans spel, ook al klinkt het Brits. De Engelse term voor houten hamer mallet komt van het Franse maillet.

‘Daarbij was de eerste vrouw ooit op de Olympische Spelen een croquetspeelster. Jammer genoeg haalden ze het na die eerste Spelen weer van het programma.’ Zelf in competitie treden, dat is momenteel geen plan. ‘Maar we lazen in de krant dat bewoners van een bejaardentehuis in Hanoi in Vietnam ook croquet spelen. Misschien moeten we daar een wedstrijd tegen spelen’, lacht Reypens. Eerst moeten ze een nieuw croquetspel kopen. Want door het hevige croqueren is het oorspronkelijke kapot gegaan. Deze keer een moderne versie met een degelijke hamer en ballen in kunststof zoals de professionele croquetspelers.

Tekst: Michaël Bellon
Uit: de lijsterbes februari 2023