Anja Vermeulen is mentor voor hoogopgeleide nieuwkomers

Samen op zoek naar een job

Een van de instrumenten om hooggeschoolde migranten aan een geschikte baan te helpen, is begeleiding door vrijwillige mentoren. Zo leerden Fatma Korkmaz en Anja Vermeulen uit Kraainem elkaar kennen.

‘Ik geloof dat als mensen de kans krijgen om hun potentieel te realiseren er productievere resultaten zullen ontstaan, voor zowel henzelf als voor dit prachtige land’, zegt Fatma Korkmaz. Zij heeft Turkse roots en is volop op zoek naar een job die bij haar past. ‘In Turkije werkte ik als bankbediende, maar vormen spreken mij meer aan dan cijfers en lange zinnen. Na het afronden van mijn taalcursus Nederlands wil ik een opleiding Grafische Vormgeving volgen die mijn skills verbetert, en een job vinden als vormgever. Het is een beroep met toekomst. Mijn man is bezig met het ontwerpen van een website. Misschien kunnen we in de toekomst een gezamenlijk bedrijf starten.’

Fatma is dus een van de vele hooggeschoolde nieuwkomers die in ons land op zoek gaan naar een geschikte baan op hun niveau. De overheid wil migranten met goede diploma’s graag aan het werk. Er zijn initiatieven die mensen daarbij ondersteunen. Een van die initiatieven is het project All-in-one 4 HER, waarbij vrijwillige mentoren aan begeleiding en carrièrecoaching doen met een bepaalde werkzoekende. De HER in de naam van het project staat voor Highly Educated Refugees: de grote groep van hoogopgeleiden die nog geen baan op hun niveau hebben of onder hun niveau werken. Initiatiefnemer van All-in-one 4 HER is de non-profitorganisatie Beyond the Horizon, een internationale denk-en-doetank gevestigd in Zaventem. ‘All-in-one 4 HER wordt financieel ondersteund door het European Social Fund (ESF) en de Vlaamse Regering, en loopt in samenwerking met een aantal partners’, legt Fatih Yilmaz van Beyond the Horizon uit. ‘Het brengt Vlamingen in contact met migranten om hun toegang tot de Vlaamse arbeidsmarkt te versnellen. Het verschil in werkgelegenheidsgraad tussen Vlamingen en migranten ligt boven het Europese gemiddelde, en dat verschil wordt nog groter naarmate het opleidingsniveau stijgt. Zeker vluchtelingen zijn kwetsbaar. Vijf jaar na hun aankomst heeft maar één op vier een baan, en velen daarvan zijn overgekwalificeerd voor hun job.

Internationale omgeving

All-in-one 4 HER koppelde Anja Vermeulen als mentor aan Fatma Korkmaz. Het internationale bedrijf waarvoor Vermeulen werkt, ging met de steun van Beyond the Horizon de samenwerking aan. Anja: ‘Het is een bedrijf uit de financiële sector dat inzet op Environmental and Social Governance (ESG). Ze laten de werknemers één dag per jaar aan milieuvriendelijke of sociale projecten werken. Het mentorproject trok mijn aandacht omdat er in ons bedrijf altijd al veel mensen van over de hele wereld werkten. Zo had ik ooit een Russische collega van wie de schoonouders hadden gezegd dat ze in België alleen zou kunnen poetsen, terwijl ze bij ons expert en teamleader is geworden. Als je niet kan laten zien wat je kan is dat een schrijnende verspilling van talent, zeker in een internationale omgeving als de Rand, waar veel werkgelegenheid is.

Anja kon binnen haar bedrijf raad vragen aan een andere mentor en genoot zelf van een interne coaching. Anja: ‘Omdat Beyond the Horizon de lokale en sociale oriëntatie en integratie van de werkzoekenden belangrijk vindt, kijken ze voor de koppeling aan een mentor naar hun woonplaats, communicatiemogelijkheden, hobby’s en de sector waarin ze werken. Fatma en ik hadden een heel goede match omdat we niet ver van elkaar wonen en onze kinderen naar dezelfde school gaan.’

Het mentorproject loopt vier maanden en Fatma en Anja zien elkaar wekelijks een uur. Anja: ‘Tijdens die samenkomsten praten we over de richting die Fatma wil uitgaan. We hebben het ook over wat in België gewoontes zijn op het vlak van werk. En we bepalen wat zij kan doen om dichter bij die job te geraken, zoals contacten leggen en opleidingen volgen. Als je na vier maanden geen job hebt, is dat geen ramp, maar je moet wel stappen gezet hebben.’

Fatma is in ieder geval blij met het systeem. Fatma: ‘Dit is echt een zeer waardevol initiatief. Anja deelde haar ervaring en advies in de sectoren die ik overwoog. Zij regelde ook afspraken voor mij met kennissen die in deze gebieden werken. Dat heeft mij enorm geholpen om een goede beslissing te nemen. Bij het kiezen van een beroep moet je aan veel denken. Niet alleen interesse of talent is belangrijk, ook je eigen randvoorwaarden. Zeker als je moeder bent van twee jonge kinderen in een nieuw land. Ook bij mijn taalontwikkeling heeft Anja veel geholpen.'

Stappenplan

Taal speelt voor Fatma een belangrijke rol, want ze wil graag een job in een Nederlandstalige omgeving. Daardoor is de zoektocht naar een baan een stappenplan geworden. Fatma: ‘Toen we naar België kwamen, moesten we een taal kiezen. We kregen het advies om Nederlands te nemen, dus na de online cursussen, die in de coronaperiode niet erg productief waren, volg ik nu vier halve dagen per week fysieke lessen Nederlands.’ Fatma is nu zelfs een halve dag in de week vrijwilliger bij de bibliotheek. Een goed idee, vindt Anja: ‘Om een taal te leren ben je het best actief bezig. En Fatma ziet een job ook als een middel tot integratie. Vrijwilligerswerk kan een goede tussenstap zijn. Je zou ook Nederlands kunnen leren in een job onder je niveau, maar dan is het soms moeilijk om je arbeidstraject nadien nog te veranderen.'

Beyond the Horizon kan nog mentoren gebruiken om aan de vraag te voldoen. ‘Daarom krijgt het project nu een opvolger met Supermentor’, zegt medewerker Fatih. ‘Op Supermentor.eu kan je je kandidaat stellen en online een opleiding tot mentor volgen.’ Anja kan het vrijwilligerswerk in ieder geval aanbevelen. ‘Wie er de tijd voor heeft, moet niet twijfelen. Het is een kans om als Nederlandstalige je steentje bij te dragen.'

Tekst: Michaël Bellon
Uit: Lijsterbeskrant november 2022